8 Ekim 2013 Salı

Theodosius'un Yazılamayan Romanı







Tarihi roman okumaya bayılıyorum.Kuru kuru tarih kitabı okumaktansa, tarihi kişiliklerin birer edebi kişilik haline geldiği, karakterlerinin detaylı incelendiği, sürükleyici romanları çok seviyorum.Tarih kitaplarında tek satırda geçen olayları öğrenmek, adı bile anılmayan karakterleri tanımak için müthiş bir fırsat.

Radi Dikici kendini Bizans'a adamış ve bu alanda çalışan bir yazar. Aslen tarihçi olmamasına karşı özel ilgi alanı olduğu için Bizans'a dair pek çok kitap hazırlamış. 'Şu Bizim Bizans', 'Büyük Konstantin, Helena, Fausta' ve 'Theodora' daha önce yayınlanmış kitapları. Türkçe'de Bizans tarihi ile ilgili kitap ve özellikle roman çok kısıtlı olduğu için bütün kitaplarını aldım. Şu Bizim Bizans'ın genişletilmiş hali 'Bizans İmparatorluğu Tarihi' de piyasada bulunabilir.

Dikici son olarak  'Bizans İmparatoru Büyük Theodosius' adlı romanını  yayınladı. Aldım ve okudum. Son iki senedir Bizans ve Roma hakkında okumaya başladığım için yüzeysel de olsa Bizans tarihi hakkında bir bilgim var. O nedenle bir tarihçi kadar olmasa da kitabı değerlendirebileceğimi düşünüyorum.

Dil çok basit, kurgu zayıf 

Maalesef romanı hiç beğenmedim. Maalesef diyorum çünkü Bizans gibi aslında bizim için çok önemli olan ama hiç tanımadığımız bir imparatorluk hakkında Dikici'nin çalışmasını çok önemli buluyorum. Keşke daha iyisi olsaydı. Beğenmeme nedenlerim ise şöyle:

Öncelikle bu bir roman değil. Romanların asli unsurları olan karakterler, olay örgüsü ve temposu çok eksik. Aslında Dikici başta da bunu söylüyor. Araştırma kitabı yazacakken, daha çok okunması için roman tarzında yazmayı seçmiş. Ama bir roman akıcılığında değil ne yazık ki. Ayrıca kullanılan dil o kadar basit ki, edebiyatın en önemli özelliği olan kişileri anlama, derinine inme duygusu hiç yaşanmıyor.

Ayrıca tarihi olarak da çok önemli ve -bence-yanlış tezler var. Theodosius'un Büyük Konstantin ve Licinuis ile olan akrabalık ilişkisini başka hiç bir kaynakta görmedim. Tabii ki romanlarda yazarın hayalgücü önemli ama bu maddi hata yapma ve gerçekleri çarpıtma hakkını vermiyor.

Theodosius çok önemli bir imparator. Got'larla yaptığı anlaşma, paganizmi bitirmesi, Hristiyanlığa verdiği önem , Selanik ayaklanmasını bastrması gibi konular tabii ki kitapta var. Ama bunların dünya tarihi için önemi ya da Theodosius'un düşünce yapısını anlayamıyoruz. Roma İmparatorluğu'nu oğulları arasında bölerek, Doğu ve Batı Roma olarak ayrılmasına neden olan bu önemli kişiyi bir türlü tanıyamıyoruz. Sanki bütün konular sadece arka arkaya sıralanmış, araya da Theodosius'un çapkınlık maceraları serpiştirilmiş.

Editöryel süreç işlememiş

Bu kitap çok iyi bir konunun ve büyük bir emeğin  ne yazık ki harcanması olmuş. Kitabın çıktığı Remzi Yayınevi, Türkiye'nin en iyi yayınevlerinden biri olarak nasıl bir editoryel süreç kullanıyor bilmiyorum ama hiç başarılı olamamış.